Jeśli kobieta prowadzi obserwacje w czasie stosowania pigułki, musi wiedzieć, że śluz szyjkowy i przebieg temperatury zależy od składu pigułki i sposobu jej działania – nie jest ona w stanie określić dni płodnych i niepłodnych. Hormonalne środki antykoncepcyjne rozregulowują naturalną gospodarkę hormonalną i po ich odstawieniu mogą wystąpić kłopoty z jej funkcjonowaniem. Pierwsze cykle po odstawieniu pigułki bywają trudne w interpretacji, a objawy śluzu mogą być nietypowe.

Po decyzji odstawienia pigułki kobieta powinna do końca wziąć preparat z aktualnego opakowania, następnie rozpocząć obserwację śluzu szyjkowego i mierzenie temperatury.

Po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej często, ale nie zawsze, występuje krwawienie z odstawienia, które zapisujemy na początku karty cyklu. Ponieważ to krwawienie nie jest miesiączką, w pierwszym cyklu po odstawieniu pigułki nie przyjmuje się dni niepłodnych w okresie przedowulacyjnym.

Objawy w okresie płodności mogą być zaburzone i występować dłużej niż w typowym cyklu. Za początek okresu niepłodności poowulacyjnej w pierwszym cyklu po odstawieniu pigułki przyjmuje się wieczór czwartego dnia wyższej temperatury po dniu szczytu. W następnych cyklach można stosować już normalną procedurę wyznaczania niepłodności poowulacyjnej.

Jeżeli chodzi o niepłodność przedowulacyjną, to kobieta, która brała pigułki hormonalne, może ją wyznaczyć od drugiego cyklu, stosując tryb dla kobiety początkującej, jeśli ma długości minimum 12 cykli sprzed brania pigułki. Nie może stosować danych z okresu stosowania pigułki.

Ponieważ branie pigułki bardzo zaburza płodność, kobieta w czasie jej stosowania powinna zażywać magnez wraz z grupą witamin B*, a po odstawieniu pigułki w celu szybszego przywrócenia równowagi hormonalnej dołączyć Castagnus* i ewentualnie inne sposoby służące usuwaniu czynników zaburzających cykl.

Jeżeli takie działania okażą się niewystarczające, lekarz może zastosować luteinę, naturalny progesteron (nie kolejną pigułkę!). Gdy luteinę przyjmuje się codziennie po dniu szczytu śluzu (prof. Rötzer zaleca stosowanie jej przez 14 dni), to występuje zwyżka temperatury, która pozwala w zwykły sposób wyznaczyć koniec okresu płodności i początek niepłodności bezwzględnej.

Jeżeli małżonkowie pragną powiększenia rodziny, to ze względu na dobro dziecka, nie powinni podejmować starań o jego poczęcie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od odstawienia pigułki hormonalnej. Organizm kobiety potrzebuje czasu na oczyszczenie się ze sztucznych hormonów, wyrównanie niedoborów witamin i minerałów oraz powrót do równowagi. Wśród dzieci poczętych wkrótce po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej częściej występują wady wrodzone i poronienia.

* – po konsultacji z lekarzem